Chili & Argentinië 2018
In maart en april 2018 reisden we voor de vierde keer naar Chili in verband met de FIDAE (en andere bestemmingen). Dit jaar konden we de reis combineren met Argentinië voor een bezoek aan de Escuela Aviación Militar.
Het tweejaarlijkse FIDAE evenement kan worden vergeleken met de shows op Le Bourget en Farnborough, om maar twee voorbeelden te noemen. Het feit dat het aan de andere kan van de wereld is, en wordt georganiseerd door de Fuerza Aerea de Chile (Chilean Air Force, or FACh) zelf is een goede garantie voor exotische vliegtuigen.
Deze tour werd aangeboden als een “land only”-optie, maar toch hadden vijf groep (van de acht) deelnemers dezelfde vlucht geboekt van Amsterdam naar Santiago. We zouden de andere drie groepsleden ontmoeten in Santiago en Córdoba. De vlucht, beginnend op zaterdag 24 maart, was rustig, maar lang. We staken voor het eerst de bergen van de Andes over, een fantastisch gezicht. Toen we rond de middag op zondag (25 maart) in Santiago arriveerden, hadden we aardig wat tijd om door te brengen in de transferarea van de luchthaven, omdat we onze reis in de vroege avond zouden voorzetten richting naar Córdoba, Argentinië. Eén FACh Twin Otter die zorgde voor een beetje opwinding, de playback-dance-act door de obers van een van de restaurants deed minder stof opwaaien. Verder naar Córdoba dus: een korte vlucht, het ophalen van de twee huurauto’s, naar de stad rijden en inchecken in het hotel. We kregen onze eerste kennismaking met dat alles langer duurt dan we gewend zijn, een veel voorkomend feit in Latijns-Amerika. Maar we checkten uiteindelijk in en er was zelfs tijd om naar een lokale bar te gaan voor een pilsje of twee. We waren er!
De tour begon echt op maandag 26 maart, met een bezoek aan de Argentijnse luchtmacht “Escuela de Aviación Militar”. We werden verwelkomd door de commandant van het trainingssquadron en een tweede piloot die optrad als de vertaler, hoewel gezegd moet worden dat ze allebei goed genoeg Engels spraken en communiceren helemaal geen probleem was. Helaas waren voor ons verschillende leden van de military security forces, die zo onopvallend mogelijk waren, ook aanwezig in het ontvangstcomité. Ze zouden ervoor zorgen dat we niet eens naar de hangars konden kijken, laat staan dat we een enkele foto in die algemene richting konden nemen. Het volstaat om te zeggen dat ze ons daar zeker niet toelieten. Al met al voelde het een beetje vreemd aan. Aan de positieve kant, we waren naast de flightline gepositioneerd waar een paar Tucanos en de eerste T-6 op het punt stonden om op te starten en te taxiën. Na wat meer vliegactiviteiten en een koffiepauze stonden we dicht bij de landingsbaan om te wachten op de terugkeer van de Tucanos. Na ongeveer een half uur, nader er geen kisten meer verwacht werden, werden we meegenomen naar de militaire academie zelf, waar de commandant ons een rondleiding door de standbeelden gaf en relikwieën verzamelde. Indrukwekkend was de zaal gewijd aan alle piloten die omkwamen tijdens de Malvinas / Falklands oorlog in 1982. Elke piloot, of crew in sommige gevallen, had zijn eigen grote schilderij, met het vliegtuig waarin hij omkwam op de achtergrond (met het juiste serienummer erop). We hadden al gemerkt dat de oorlog nog steeds een hot topic is in Argentinië, bij veel dorpjes staat “Las Islas Malvinas son Argentinas!” (“De Falklandeilanden zijn Argentijns!”) op borden bij het binnenkomen van het dorp bijvoorbeeld. Onze twee Britse groepsleden hebben zich wijselijk onthouden van opmerkingen. Dankzij de strakke beveiliging waren de paar preserved vliegtuigen op de basis beslist ook verboden… en dat sloot ons bezoek aan Córdoba af. Nog steeds dankbaar voor wat we wel hadden mogen zien en fotograferen, schudden we rond half twaalf de hand van onze begeleiders en begonnen we aan onze middagrit naar Villa Reynolds.
We brachten de middag goed door met het bezoeken van verschillende interessante W&R-locaties, waaronder een paar “Malvinas-gedenktekens”. De wegen waren goed om te berijden, alleen het laatste stuk was langzamer vanwege de enkele rijstroken en de vele vrachtwagens die we in moesten halen. We hebben nog nooit tolpoorten gezien op B-wegen, maar in Argentinië bestaan ze wel! We kwamen vroeg in de avond aan in ons hotel in Villa Mercedes. Inchecken was opnieuw een kwestie van geduld hebben.
Ontbijt naast de deur (op dinsdag 27 maart) was een joke. Wat toast, één plak kaas en één plak ham per persoon, en een kop marmelade die gedeeld moet worden door twee personen. Blijkbaar houden Zuid-Amerikanen niet van ontbijt? Hoe dan ook, we hebben hier niet veel tijd aan besteed, omdat we belangrijkere dingen te doen hadden (naast het kopen van meer voedsel in een plaatselijke supermarkt). Na een korte stop voor een bewaard gebleven A-4 in de stad reden we naar Villa Reynolds voor echte (en zogenaamd wat vliegwaardige) Skyhawks. Het regelen van een basisbezoek bij Villa Reynolds was niet gelukt, ondanks een laatste poging de dag ervoor, maar we hoopten op zijn minst enkele A-4’s van buitenaf te zien. Vanaf de kleine civiele terminal zijn de militaire hangars in de buurt en deels goed in beeld. We hadden een beetje geluk omdat ten minste twee hangars gedeeltelijk open waren een er was personeel aanwezig. Eén A-4 was zichtbaar in één van hen. Het verschijnen van een sleepwagen was een goed teken en inderdaad niet snel nadat een andere A-4 naar buiten werd gesleept verdween hij weer achter een andere hangar. Uiteindelijk konden we vier A-4’s lezen. Bij toeval hoorden we diezelfde dag dat de Argentijnse luchtmacht op zoek was naar reserveonderdelen om het aantal luchtwaardige Skyhawks van vier naar acht te vergroten! Hadden we toevallig de volledig operationele Fuerza Aerea Argentina A-4-vloot gezien? Na een uur of twee was het hoog tijd om verder te gaan, net toen we (eindelijk) een bezoek kregen van de plaatselijke veiligheidstroepen. Met slechts een paar woorden in het Engels aan de ene kant en een even beperkte hoeveelheid Spaans aan de andere kant, hebben we het toch in no-time opgelost. Oké, geen problemen, maar… misschien beter om niet veel langer te blijven. Ach ja, we stonden toch op het punt om te gaan!
Weer een paar uur rijden terug naar Cordoba, maar deze keer zonder omwegen. Tegen de tijd dat we terugkwamen werd er nog steeds gevlogen op de militaire basis, dus waarom niet wat tijd buiten het vliegveld doorbrengen? Helaas bevonden we ons aan het einde van de startbaan, dat was voor de foto’s niet bevorderlijk. Als we meer tijd hadden gehad, zouden we waarschijnlijk op zoek zijn gegaan naar een goede plek aan de andere kant.
De dag was nog niet voorbij… we hadden nog steeds een avondvlucht naar Santiago voor de boeg. Onverwachts waren de wegen naar het vliegveld ten noorden van Cordoba volgelopen, vanwege veel wegwerkzaamheden. Gelukkig hadden we geen haast, de enige frustratie was dat onze twee auto’s voor de eerste (en enige) keer van elkaar werden gescheiden. Terug op de luchthaven was het weer een kwestie van lange wachttijden, vooral aan de balie van de huurauto. De keuze aan restaurants in de terminal was een beetje een teleurstelling, maar we hebben ons tevreden gesteld met kleine pizza’s en ander fastfood. Onze vlucht was op tijd en aangenaam kort (een uur of zo). In de rij staan bij de immigratie duurde enige tijd, maar voor de rest verliep de procedure na aankomst vrij vlot. Zoveel zelfs dat er goede hoop was dat we rond elf uur in ons hotel zouden zijn. Natuurlijk… het venijn zit ‘m in de staart. Tegen de tijd dat de 4Aviation reisleider op zijn kamer was, na het omgaan met de (trage, natuurlijk) hotelbediende, parkeren van het bus busje, etcetera, het was lang na middernacht. Ach ja… in ieder geval was de rest van onze groep toen al in hun kamer of zelfs al in slaap.
Om op tijd te komen voor ons basisbezoek op de Marine basis Cóncon, vlak bij Viña del Mar, moesten we vandaag (woensdag 28 maart) het ontbijt laten staan. Het was goed dat we vroeg weggingen uit het hotel aangezien de snelweg naar Viña del Mar afgesloten was door een brand in een tunnel. Hierdoor moesten we een omweg via de bergen nemen, over een lange kronkelige weg. Met een klein beetje stress arriveerden we 10 minuutjes te laat bij de hoofdpoort van de basis. De mensen aan de poort vonden vast dat we prima op tijd waren voor Zuid-Amerikaanse begrippen! Een Orion crewlid was onze gids deze ochtend en bleek bereidwillig om ons bijna alles te laten zien. Helaas wilde het weer niet echt meewerken. Tegen de voorspellingen van zon en blauwe luchten in, rolde er mist en laaghangende bewolking vanaf de zee over het veld. Konden we tenminste ook niet echt tegen de zon in fotograferen. Toen onze gids hoorde dat we nog geen ontbijt gehad hadden kregen we eerst een fijne bak koffie in de VP-1 bar. De tour werd afgerond met een bezoek aan de state-of-the-art onderwater crew-escape-trainer en vervolgens de dump op het veld. Daarna was het tijd om handen te schudden en afscheid te nemen. Ondertussen hadden we best trek en vonden we wat te eten bij het niet door iedereen favoriete McDonald’s.
In de middag waren we terug in Santiago, op de internationale luchthaven die ook wel bekend staat als Pudahuel. We hoopten al wat aankomsten te fotograferen voor de FIDAE van volgende week, en misschien wat militair transport. We positioneerden ons op een heuvel dichtbij de landing van de voorkeursbaan (Pudahuel heeft twee parallelle banen), waar we een duidelijk zicht hadden op de landing. Terwijl de ook civiel geïnteresseerde leden van onze groep het druk hadden, moest het alleen-militaire gedeelte het “doen” met een Gulfstream en een paar helikopters. Na een uur of zo werden we vergezeld door een paar Braziliaanse spotters, de eerste paar van wat een heel contingent bleek te zijn tijdens het weekend. Laat in de middag verhuisden we naar de spottersplek dicht bij de landingsbaan, omdat onze nummermannen rusteloos werden en zoveel mogelijk nummers aan de militaire kant van Pudahuel wilden lezen. Jammer dat het betekende dat we een militaire 737 moesten fotograferen met de lage avondzon recht in ons gezicht. We moesten wachten tot de ondergaande zon achter een berg zou vallen voordat de inhoud van een van de militaire hangars kon worden afgelezen. Eindelijk tevreden voor de dag, was het terug naar het hotel en op zoek naar een plek om ergens in de stad wat te eten.
Aangezien Goede Vrijdag een feestdag is in Chili, was vandaag (donderdag 29 maart) de laatste “operationele” dag en wilden we er zeker van zijn dat we er het maximale uithaalden. Helaas bleken de aankomstschema’s (geruchten) van vliegtuigen voor de FIDAE erg vaag en niet erg betrouwbaar, dus we hebben het er gewoon op gewaagd. Natuurlijk geven we onze groep altijd de keuze wat ze voor die dag willen doen, in dit geval vandaag naar Pudahuel of niet, maar iedereen ging mee met de hoofdgroep in de hoop wat operationele zaken te zien en te fotograferen in en rond Santiago. We verlieten ons hotel vroeg, omdat we van plan waren om op de meest verafgelegen locatie van de dag te beginnen: de army basis in Rancagua. Eenmaal gearriveerd en rond het vliegveld rijdend, waren we aangenaam verrast door de aantallen en de diversiteit van zichtbare vliegtuigen en helikopters, de number crunchers hadden al een goede dag! Omdat het ontbijt (weer) werd overgeslagen, besloten we om eerst ergens wat te eten en daarna terug te keren naar het vliegveld om te kijken of er iets zou willen vliegen. We vonden snel een winkelcentrum waar een Subway moest zijn… niet dus. Maar er was een grote supermarkt, dus we hadden voor de hele dag eten en drinken en gingen terug naar het vliegveld. Bij de vliegclub is er een mooi plekje in de schaduw, heel dicht bij de landingsbaan. We waren niet helemaal zeker of we hier eigenlijk mochten blijven of niet, maar we hebben geen mens gezien. Wat we wel zagen was een CN235 en een Cougar vlak voor onze cameralenzen. Met deze resultaten in de zak gingen we terug naar Santiago.
De volgende stop was El Bosque, de thuisbasis van de Escuela de Aviación van de luchtmacht. Aanvankelijk hadden we gehoopt hier een bezoek te hebben, maar dat gebeurde niet “omdat er deze week niet werd gevlogen”. Later hoorden we dat er op woensdag een T-35 Pilan trainer op de basis was neergestort, met helaas twee dodelijke slachtoffers. Achteraf kunnen we stellen dat als de tour was toegestaan, deze toch zou zijn geannuleerd vanwege de crash. Hoe dan ook… als gevolg van de crash waren er vandaag zeker ook geen vliegbewegingen. We reden rond het vliegveld, controleerden de plekken om al de preserved toestellen op de basis te zien en zoveel mogelijk gestationeerde vliegtuigen te lezen. Teveel heatwaves verhinderde ons om dat te doen, daarom waren we van plan om vroeg in de avond terug te gaan. De beste plek bleek te zijn in een ‘niet al te rijk’ gebied in een buitenwijk waar de helft van de bevolking naar buiten kwam om te zien wat we in hemelsnaam aan het doen waren door over de hoge muur te turen. Een lokale gast en zijn vrienden, duidelijk al ver boven het maximaal toegestane alcoholpromillage in de vroege namiddag, begonnen met ons te kletsen. Geen van beide partijen had ook maar een flauw idee waar de ander het over had, maar we hebben zeker gelachen! We beloofden hem bier als hij ons toegang tot de vuilnisbelt / parkeerplaats dichter bij de muur kon regelen als we terug zouden komen. Hij grijnsde dus we gingen ervan uit dat hij het woord “bier” begrepen had (ja, het is “cerveza” in het Spaans, dat weten we).
Op naar Tobalaba, het general aviation veld van Santiago en ook de thuisbasis van de aanzienlijke vloot van vliegtuigen en helikopters van de Carabinieros, de militaire politie. De toegang tot het vliegveld zelf was eenvoudig, de civiele bewaker zelf opperde dat we naar de “helicopteros” zouden gaan voordat we zelfs konden proberen uit te leggen wat we van plan waren! Dus een “si!” was voldoende en we waren binnen. Helaas waren de Carabineros iets minder gastvrij, we probeerden onszelf op het platform te praten maar uiteindelijk (blijkbaar) zei de commandant “nee!”. Dat was een beetje een teleurstelling, maar door te vragen konden we de meeste nummers op zijn minst aflezen. Het laat alleen maar zien dat je nooit zeker bent van bezoeken, de vorige keren dat 4Aviation hier spontaan opdook was het helemaal geen probleem.
Vitacura was gelukkig veel gemakkelijker. Op dit kleine, lichte luchtvaart en zweefvliegveld heeft de luchtmacht haar eigen zweefvliegtuigen en sleepvliegtuigen gestationeerd. Hier drong een lokale kerel op de tennisbaan van de aeroclub ons op om naar het vliegveld te komen en rond te kijken. Om zeker te zijn dat we echt welkom waren, hebben we eerst de manager van het vliegveld gezocht, en gevonden, die bezig was met een interview met een potentiële nieuwe medewerker, of zo leek het. Een behoorlijk leuk uitziend meisje, dus hij gaf ons niet veel aandacht toen we het interview onderbraken en ons op weg stuurde met een “ja natuurlijk!”. Ik wed dat het meisje de baan kreeg… Toen we bij de zweefvliegtuigen kwamen was er een aangename verrassing: naast drie militair geregistreerde zweefvliegtuigen waren er ook twee luchtmacht Cessna O-1’s geparkeerd onder de loodsen. Geen warbirds, geen historische vlucht, maar operationele militaire O-1’s. Die moeten tegenwoordig inderdaad zeldzaam zijn, een mooie vangst!
Nog slechts één ding om te doen voor vandaag: terug naar El Bosque om te voldoen aan behoeftes van de nummermannen. Normaal gesproken is het verkeer redelijk goed in Santiago, maar nu was het drama. Het kostte ons ruim twintig minuten om voorbij één stoplicht te komen. Het werd zelfs twijfelachtig of we El Bosque voor zonsondergang zouden halen, maar uiteindelijk hebben we het op tijd gehaald. Om onze belofte waar te maken kochten we snel een six-pack goedkoop bier en reden naar de door ons geselecteerde plek aan de muur. Onze nieuw gemaakte vriend was er nog steeds, net zo dronken als tevoren, en met een compleet gedemonteerde bromfiets in stukjes en beetjes voor hem. Toen we de six-pack overhandigden werden we vrienden voor het leven. En natuurlijk konden we dichter bij de muur komen, ondanks de wantrouwige blikken van de andere lokale bevolking. Misschien dachten ze dat het niet erg goed was dat we de lokale dronkaard meer bier gaven? Hoe dan ook, het was inderdaad een goede plek, we konden in een mum van tijd het meest lezen van de toestellen op het veld. Na meer files en de snelle daling van de zon slaagden we erin naar de andere kant van het vliegveld te komen en een voetgangersbrug over de spoorrails uit te proberen. Dit gaf ook een goed overzicht van het vliegveld, maar leverde geen nummers meer op.
Goede vrijdag (30 maart), dus geen operationele vliegactiviteiten vandaag. We besloten er een W&R dag van te maken, met het luchtmachtmuseum op het voormalige vliegveld van Los Cerillos als hoogtepunt. Na een omweg voor een Mirage en een Hunter kwamen we aan bij het museum net voordat het open ging voor het publiek. We waren uiteraard de eersten die het museum betreden. Twee dingen werden snel duidelijk: er waren bouwwerkzaamheden bezig waardoor veel vliegtuigen tijdelijk naar buiten waren verplaatst in een afgesloten gebied; en ten tweede dat de beveiligers ons goed in de gaten hielden, ervan overtuigd dat we snel over de hekken zouden naar de afgesloten gebieden. Dat hoefde echter niet, door beleefd te vragen kregen we snel een escorte, eerst alleen naar de (gesloten) fast jet-hangar en restauratiegebied, en na opnieuw te vragen (zelfs niet smeken) begeleidde de museumdirecteur zelf ons naar het gebied met de verplaatste vliegtuigen en het grote opslaggebied. Het volstaat om te zeggen dat de groep zo blij was als kinderen in een snoepwinkel! Toen het museum volledig was afgehandeld, overviel de ene helft van de groep een nabijgelegen benzinestation voor eten en drinken, terwijl de andere helft wat meer bewaard gebleven vliegtuigen opzocht bij het nabijgelegen hoofdkwartier van de luchtmacht en in het metrostation. De laatste (een T-37) is te zien door de roltrap naar beneden te nemen, daarvoor hoeft geen metrokaartje te worden gekocht. En door herhaaldelijk de roltrap op te nemen, is het zelfs mogelijk om foto’s te maken. De kans is echter klein en het gebied behoorlijk donker, waardoor de herhaalde ritten nodig zijn om alles scherp en verlicht krijgen.
Keuzes, keuzes. Aan de ene kant konden we ons geluk beproeven bij Pudahuel en wachten op eventuele aankomsten voor de FIDAE. Of we kunnen meer wrakken en relikwieën gaan jagen. Eén persoon besloot naar Pudahuel te gaan, de anderen trokken noordwaarts het land in. De tijd zou (inderdaad) vertellen welke de slimmere keuze was… De groep belandde in een gesloten pretpark met een Dakota, die van buitenaf niet te zien was. Maar gelukkig kon de conciërge die zich op het juiste moment liet zien, overtuigd worden om ons rond te leiden. We mochten niet alleen de Dakota zien, maar ook de kleine dierentuin (als je het als zodanig durft te bestempelen) met een eigenzinnige alpaca als belangrijkste attractie en het rodeo stadion. De volgende stop was een Beech 18 op een klein vliegveld waar de lokale honden gelukkig goedaardig bleken te zijn. Uiteindelijk vonden we een T-37 in het centrum van een klein stadje waar sommige duistere figuren een meer dan gezonde interesse toonden in ons busje. Maar we waren weer in beweging voordat ze hun slechte daden konden doen, dus er werd geen kwaad gedaan. Gewoon een goede herinnering dat je op deze plaatsen waakzaam moet blijven…
We keerden tussen vijf en zes terug naar Pudahuel en we vernamen dat vrij onverwachts (nou ja, voor ons in ieder geval) een deel van de Amerikaanse delegatie intussen was aangekomen, wat twee F-22’s en twee F-35’s betekent. Jammer genoeg voor ons zouden de laatste twee zich niet meer laten zien, en bleven achter in een hangar tot nadat het grootste deel van de groep het land had verlaten.
Vandaag (zaterdag 31 maart) zou de eerste dag zijn die we volledig zouden doorbrengen op Pudahuel, voor de aanstaande FIDAE. We begonnen ‘s morgens bij het publieke gedeelte; meestal de beste plek in de ochtend omdat je de zon in de rug hebt en dit de baan is met de meeste landingen erop en ook verschillende starts. We hoorden “geruchten” dat de Peruanen later in de middag moesten verschijnen, evenals de Braziliaanse KC-390. Hoewel we op maandagmorgen pas onze FIDAE-perskaarten zouden ophalen, besloten we ons geluk te beproeven en te kijken of we al op de basis konden komen, wat de lichtomstandigheden in de middag zeker zou verbeteren! Dus gingen we rond een uur naar de persaccreditatie tent, waar de (verwachte) verwarring begon. De organisatie had ons schriftelijk slechts twee accreditaties toegestaan, met de andere groepsleden toegevoegd aan deze twee. Dit was standaardprocedure voor groepen en zou helemaal geen probleem zijn! Nou… je hebt het waarschijnlijk al geraden. Het kostte ons 45 minuten, een wandeling naar een ander hokje en verschillende pogingen om de situatie uit te leggen, voordat iedereen een perskaart kreeg. Trouwens, het personeel reageerde, handelde en bleef beleefd en behulpzaam (het moet gezegd worden), het leek wel standaardprocedure, alleen niet erg efficiënt! Hoe dan ook… we hebben het gehaald en waren op de basis. De voorbereidingen voor het evenement waren nog in volle gang, het platform was nog gedeeltelijk leeg en vliegtuigen die steeds werden toegevoegd en verplaatst. Vreemd genoeg was fotograferen was nog niet toegestaan door de militaire politie, alleen op het persplatform tussen het platform en de baan. Deze twee verdiepingen tellende constructie bleek erg handig (het lagere niveau bood zowel goed zicht als schaduw, het bovenste niveau “alleen” een nog beter zicht) en goed gepositioneerd naast de taxibaan, zou in de komende dagen tot enige controverse leiden.
Twee kleine propellervliegtuigen in de landing bleken het eerste deel van de Peruaanse delegatie te zijn, twee KT-1-trainers om precies te zijn. Eén in een aantrekkelijk wit en oranje kleurenschema, en de ander in nog aantrekkelijker grijze en beige kleuren, compleet met haaiebek. De afstand tot de baan was iets te veel om deze kleine vliegtuigen te fotograferen, maar we zouden meer mogelijkheden krijgen om beide te fotograferen. Het Braziliaanse KC-390 prototype dat iets later arriveerde, bewees dat grotere vliegtuigen geen problemen zouden opleveren, met de bruine bergen als een prachtige achtergrond. Er werd gezegd dat het persplatform om vijf uur gesloten zou zijn, en dat was precies de tijd dat niet minder dan twee Peruaanse C-27J’s werden verwacht. We dachten erover om vroeg te vertrekken om de buitenkant van het vliegveld te bereiken, op tijd, toen de eerste C-27 vroeg opdook. Uiteindelijk hadden de Chileense militairen geen haast om ons fotografen helemaal van de basis te halen, en uiteindelijk zouden we op de basis zijn tot bijna zonsondergang. Eén C-27 is duidelijk niet genoeg, omdat niet snel na de eerste de tweede arriveerde. Dit omvatte de verwachte aankomsten voor vandaag (hoewel niemand echt zeker was) en we besloten om het platform te verlaten en langzaam terug naar de uitgang te gaan. Inmiddels was de militaire security gestopt met het handhaven van het fotografeerverbod en dus hebben we daar maximaal van geprofiteerd. Na een beleefde vraag was het dakterras van het ATC-gebouw zelfs toegankelijk voor een aantal mooie platformfoto’s. Zoals eerder gezegd, pas na bijna zonsondergang bereikten de laatste leden van onze groep de uitgang en ons busje. Heel tevreden gingen we terug naar ons hotel en deden we een poging om een goed restaurant te vinden.
1 april, kikker in je…. nou … niet voor ons! Nog een volle dag op Pudahuel, hopend op meer arrivals en wie weet wat meer? Eén van de Peruaanse C-27’s verraste ons door niet te vertrekken maar een volledige show en landing te geven, gevolgd door één van de KT-1’s. Vooral de laatstgenoemde kon prachtig worden gefotografeerd vanuit het de spottersplek toen het kwam landen. De Chileense marine arriveerde in de ochtend, goed om ze weer te zien, maar deze keer met prachtige zon! ‘s Middags moesten we helaas afscheid nemen van één van onze groepsleden die een vlucht eerder naar huis had geboekt. We hebben hem op weg naar het vliegveld afgezet bij de luchthaventerminal. Deze keer ging het inchecken veel vlotter en waren we snel weer terug op het fotografen-platform. Al snel werd duidelijk dat de organisatoren de hoeveelheid fotografen niet hadden gepland, omdat opeens niet meer dan 30 personen op het platform mochten. Het was wie het eerst komt het eerst maalt, en iedereen die het platform verliet (zelfs om naar het toilet te gaan!) had automatisch zijn plek op het platform laten liggen (ongeacht of hij zijn camera-uitrusting achterliet of niet…). Het volstaat om te zeggen dat iedereen op het platform bleef zitten en dat degenen die in de rij stonden te wachten lang moesten wachten. Het is een wonder, of misschien de Latino-mentaliteit, dat niemand gestrest raakte. Volgende keer misschien een groter platform, of minder Braziliaanse pers (die in hordes opereerden, leek het). De middag werd opgeleukt door de komst van het Army (waaronder een zeldzame Cessna 172) en demo’s van de Navy.
Voor maandag 2 april hadden we al vroeg in de ochtend een rondleiding door het militaire platform gepland en geregeld. Maar die had de Chileense luchtmachtdame, die ons zou ontmoeten bij de gate, zondagavond geannuleerd. Een collega van haar kon misschien de taak overnemen, maar hij was niet bereid om dat te doen. Na een week in Zuid-Amerika was het voor niemand echt een verrassing, en in ieder geval waren we al twee dagen op de basis en hadden we zeker geen hulp nodig bij het bemachtigen van onze perskaarten (die we al op zaterdag hadden gehaald). Dus, na afwegingen over wat te doen, bevonden we ons al bij dag en dauw bij de spottersplek nog voordat de zon boven de bergen was opgekomen. Achteraf gezien was dit zeker een goede beslissing en daarom een dankjewel voor de FACh voor het annuleren van de “tour”, omdat de luchtmacht blijkbaar had besloten om nog meer vliegtuigen naar FIDAE te sturen: een CASA 212 (al gezien op El Bosque) en een van de O-1’s van Vitacura, beide fraai te fotograferen in prachtige ochtendzon. Ook meer demo-oefeningen vanmorgen, waaronder een F-5, F-16 en USAF F-22. Helaas betekende dit dat de hoofdbaan was afgesloten voor al het aankomende en vertrekkende verkeer, en natuurlijk besloot de Uruguayaanse luchtmacht om hun Embraer 120 op dat moment te laten landen. We konden het zien landen in de verte op de andere landingsbaan, en weer een uur of zo later vertrekken …
Rond de middag was het alweer tijd om afscheid te nemen van een paar leden van onze groep. Drie deelnemers hadden besloten om als toerist wat langer in het land te blijven. We zetten ze af bij de luchthaventerminal voordat we opnieuw naar het FIDAE-terrein gingen. De namiddag zag weer enkele kisten hun demo oefenen, maar het echte hoogtepunt was de aankomst van een Mexicaanse marine CN295 heel laat in de middag. Sommige FIDAE-deelnemers kwamen echter nog later aan, wat de dag erna nog duidelijk zou worden.
Het einde van de reis als een groep was op dinsdag 3 april. Na het laatste handjes te hebben geschud en de groep eerst op de luchthaventerminal te hebben gelaten, te hebben bijgetankt en het busje naar het verhuurbedrijf te hebben teruggebracht en een busrit naar de terminal te maken, werd de hoop op snel inchecken snel de grond in geboord door een lange en trage wachtrij aan de balies. Uiteindelijk was het zelfs even rennen om op tijd bij het wachtende vliegtuig te komen. Net toen het instappen begon, kwam het Braziliaanse demoteam Fumaca binnen, één van de zeer late aankomsten blijkbaar. Zelfs de langverwachte B-52, die al geruime tijd gearriveerd zou moeten was pas vanmorgen gekomen. Bij het opstijgen nog een laatste blik op het FIDAE-platform, en wat er toen nog overbleef was een prachtige vlucht boven de zon-verlichte en met sneeuw bedekte Andes en een lange vlucht naar huis.
